Tiroid bezinin hücrelerinden köken alan kanserlere tiroid kanserleri denir. Gecikmeden doğru tanı konulup tedavi metodları eksiksiz uygulandığında bu kanserlerin çoğunluğu yüzde 100’e yakın oranda tedavi edilebilir. Dört ana gruba ayrılır: papiller kanser, folliküler kanser, medüller kanser, anaplastik kanser.
» Tiroid nodüllerine toplumda yüzde 4-7 oranında rastlanırken tiroidin malign tümörlerine daha az rastlanır.
» Amerika “da her yıl 1 milyon kişiden 25-40 kişide tiroid kanserine rastlanıyor.
» Kadınlarda erkeklere göre 3-4 kat daha sık rastlanır.
» Her yaş grubunda görülmesine rağmen 30-40 yaşlarında daha sık görülüyor.
» Tiroid tümörlerinde etkinliği kesin olarak gösterilmiş tek etken radyasyona maruz kalmaktır. Radyasyona maruz kalmak, dış kaynaktan veya radyoaktif iyotun oral alımıyla olur.
Dış kaynaktan radyasyon almaya örnek, ülkemizde de etkileri görülen Çernobil nükleer kazasıdır. Çernobil Nükleer Santralı’nda 1986 yılında meydana gelen nükleer kaza sonrası çocuk hastalarda tiroid malign tümörlerinin sayısında önemli artış olmuştur. Bundan en çok Karadeniz Bölgesi insanları etkilenmiş olmakla beraber, bu yörede yetişen gıdalar tüm ülkede tüketildiği için etkilendiği alan oldukça geniş olmuştur.
» Tiroid kanserlerinde kesin olarak kanıtlanmamış olmakla birlikte birtakım diğer faktörler de diyet, seks hormonları, çevresel faktörler ve genetik yatkınlık tiroid tümörü oluşumunu artırır.
» Diyet: İyot eksikliği olan bölgelerde tiroidin malign tümörleri daha sık görülür.
» İyi huylu tiroid hastalıkları, guatrlar ve tiroid bezinin iltihabi hastalıkları da tiroid kanseri oluşumunu artırabilir.
Bu oran solid tiroid nodüllerinde daha belirgin, multi nodüller guatrda ise daha azdır.
» Erken menopoz, oral kontraseptif kullanımı, ilk doğumun geç yaşta olması tiroid kanserini olasılığını artırmaktadır.
» Hastaların çoğu ötiroiddir ve boyunda yavaş büyüyen ağrısız kitle ile başvurur. Çoğunlukla asemptomatiktir. Bazen yutma güçlüğü, nefes darlığı, ses kısıklığı yapabilir.
» Tanı yöntemleri: Hastalarda tiroid kanserinden, hikâyesi ve fizik muayene ile şüphe edilmelidir. Hikâyede boyunda ani büyüyen ağrısız şişlikler tiroid kanserini düşündürür. Tiroid kanserini araştırırken, tiroid ile ilgili kan tahlilleri, tiroid ultrasonu, tiroid sintigrafisi ve başkaca tetkik yöntemleri ve gerekirse nodülden biyopsi alınarak kolaylıkla tanı konulabilir.
HASTALIĞIN TEDAVİSİ
Bütün tiroid kanserlerinde ameliyat ile tiroid bezesinin tümünün eksiksiz olarak çıkarılması zorunludur. Etrafındaki lenf bezleri de alınır. Kanserin çeşidine göre değişmek üzere ameliyat sonrasında yapılacak tedaviler ile kanser tedavisi tamamlanır. Ancak hasta ömür boyunca takip edilir.
2008-03-28 Birgün
